فایل به صورت pdf و عکس می باشد. 

* این مقاله بر اساس پایان نامه کارشناسی ارشد یکی از نگارندگان (کریم علیزاده) تنظیم شده است (برای آگاهی بیشتر رک. کریم علیزاده، ۱۳۸۰، مطالعه روابط فرهنگی دو سوی رود ارس: بررسی روشمند تپه باروج، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تهران، دانشکده ادبیات و علوم انسانی).

چندین دهه است که نمونه برداریهای روشمند در پژوهشهای علمی، از جمله در پژوهشهای زمین شناختی، کشاورزی و جغرافیای انسانی به کار می رود (200-191 . Hagget, 1965, pp) و بیش از سه دهه است که در بررسیهای باستان شناختی از آنها استفاده می شود (برای مثال رک. 1997 ,Shafer و 1980 ,Hole و 1980 ,Joukowsky). کارایی این روشها از جهات گوناگون، به ویژه در بررسیهای آماری، به اثبات رسیده است. به دلیل بالا بودن هزینه های زمانی و مالی این نوع بررسیها ارزیابی نتایج حاصل از روشهای نو در مقایسه با روشهای رایج ضروری به نظر می رسید و به همین دلیل یکی از طرحهای پژوهشی مؤسسه باستان شناسی دانشگاه تهران با عنوان «مطالعه روابط فرهنگی دو سوی رود ارس: بررسی روشمند تپه باروج» به این مهم اختصاص یافت. از اهداف این طرح، ارزیابی نتایج حاصل از کار برد یکی از این روشهای نو در بررسیهای باستان شناختی و اطلاعات آماری حاصل از آن است. از آنجا که در هر بررسی روشمند مقدار زیادی مواد خام مطالعاتی فراهم می شود، پرداختن به تحول فرهنگی این مواد نیز در چارچوب بررسی روابط فرهنگی دو سوی رود ارس مطرح شد.

مرحله نخست در این طرح پژوهشی، بررسی تپه باروج است. تپه باروج (که ساکنان محلی آن را «باری قالاسی» به معنی قلعه باروج می نامند) در استان آذربایجان شرقی (شکل ۱) در کمتر از یک کیلومتری جنوب غربی روستای باروج قرار دارد و روستای باروج در شهرستان مرند، بخش یامچی و دهستان زوالبين (ذوالبین) واقع است (شناسنامه آبادیهای کشور، ۱۳۷۶، ص ۱۱).